نقد کتاب "دختر کوهستان"

نقد کتاب "دختر کوهستان" با حضور نویسنده و منتقد برگزار شد.

«دختر کوهستان» در کتابخانه مرکزی شهرستان قدس نقد و بررسی شد به همت اداره کتابخانه عمومی شهرستان قدس، «دختر کوهستان» با حضور سید هاشم حسینی نویسنده اثر در کتابخانه مرکزی شهرستان قدس نقد و بررسی شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران؛ به همت اداره کتابخانه عمومی شهرستان قدس، کتابخانه مرکزی و با همکاری سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قدس، کتاب “دختر کوهستان” با حضور سید هاشم حسینی، نویسنده؛ اسماعیل امینی، منتقد؛ سیده فهیمه اطهری، رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان قدس؛ زهرا آجورلو، مسئول کمیسیون امور بانوان فرمانداری؛ زهرا رضایی، رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان شهریار و جمعی از اعضای کتابخانه و علاقمندان در سالن جلسات کتابخانه مرکزی برگزار شد.

در ابتدای نشست مجری در معرفی کتاب گفت:نویسنده در کتاب”رمان کوهستان” به جدایی داغستان و قفقاز از ایران پرداخته و قیام مردم آن زمان را روایت کرده است‌. این اثر از زمان شروع نگارش تا زمان انتشار توسط سوره مهر، حدود ۲۲ سال به طول انجامیده است و دومین نقد آن در کتابخانه عمومی شهرقدس برگزار می شود؛به گفته نویسنده انگیزه نوشتن این رمان به مرور اتفاق افتاد و به دلیل اصلی آن حس افسوس و حسرت جدایی داغستان از ایران بوده است.

اسماعیل امینی، منتقد کتاب در ارتباط با نقد و در تعریف نقد ادبی اظهار داشت: نقد کردن یک متن ادبی به معنای باز خوانی دقیق آن است و منتقد واسطه ای بین مولف و خوانندگان اثر است.

وی افزود: همانطور که در هنرهای تجسمی اگر منتقد وجود نداشته باشد بسیاری از مخاطبان متوجه ارزش آن اثر نمی شوند، منتقد با نقد می تواند کاستی ها، تکراری بودن کار، کپی بودن و یا اینکه یک تکنیک جدیدی در اثر به کار رفته است را برای خالق اثر بیان کند. در اصل منتقد جایگاه خالق اثر و یا مؤلف را نشان می دهد.

منتقد در ادامه افزود: در بخش دیگر مؤلف می تواند جایگاه اثر ادبی خود را در میان اقوام خود مشخص کند و الا ارزیابی اثر ادبی اگر فقط به عنوان اینکه تا چه اندازه مورد پسند بوده و فروش داشته راه به جایی نخواهد برد. برای اینکه خوانندگان عمومی اثر، ممکن است سیر تحول تکنیکها، اندیشه و شیوه های داستان نویسی اطلاعاتی نداشته باشند و نمی توانند ارزش گذاری کنند و راهنمایی برای مولف باشند.

امینی در ارتباط با کتاب “دختر کوهستان” گفت: ما می توانیم رمان را به صورت نمادین باز کنیم و زندگی قهرمان و زنان دختر داغستانی، پدر، مادر و اطرافیان او را به عنوان الگویی از زندگی طبیعی انسان مانند عشق، نفرت، ثروت، حسادت و چیزهایی که طبیعت زندگی انسان و او در آرامش زندگی می کند، اما گاهی یک عامل خارجی موجب بر هم زدن این آرامش می شود و در این داستان عامل خارجی واقعا خارجی است و آن تجاوز بیگانگان است را بیان کنیم.

وی در ادامه گفت: در بعضی از فرهنگها و یا کشورها در مقابل عنصر نامطلوب خارجی، نظریه یا تکنولوژی، انزوا را انتخاب می کنند. در این مورد نمی شود داوری کرد زیرا این نیز یک نوع واکنش است و نمی خواهند آن تعادل قبلی بر هم خورد. سراسر رمان در واقع نشان دهنده تبعات انتخاب است ممکن است فرد مدتی در مقابل برهم خوردن آرامش خود را به غفلت بزند. تمایلات، عواطف و احساسات انسان با اجبار یکی از عوامل گذار زمان که به انسان تحمیل می شود بر هم می خورد و این جوهره همه تراژدی های عالم است.

منتقد کتاب در ادامه گفت: مقدار توصیفات زیاد بود و این توصیفات گاهی به پیشبرد آن خط روایت کمک نمی کند و توقف ایجاد می کند به ویژه وقتی مناسبات میان این توصیفات معلوم نیست. توصیف کردن درختان، گلها، پرندگان و طلوع صبح که همراه با ماجرای طولانی است اما در شعر همه اجزاء به گونه ای است که مناسب با بقیه قصه است و توصیفات در اینجا برای فضا سازی بوده است. برای ما که فضا سازی را مرتبط با فضای اصلی داستان کنیم سرنخ‌ها مشخص نبود. با اینکه راوی دانای کل است و از درون آدمها خبر می دهد و همزمان از دو اتفاق موازی در دو زمان مختلف خبر می دهد از آنهایی که رویاروی هم هستند خبری نمی دهد یعنی آن حمله کننده ها روس‌ها و قزاق‌ها معلوم نیست که آنها چه نوع آدمی هستند و دلبستگی دارند و انکار موجودات دیگری هستند و به عنوان شخصیت انسانی دیگرحضور ندارند. مناسبات باید بیان شود.

امینی در ادامه خاطر نشان کرد: گمان این است که نویسنده از آغاز تصمیم خود درباره اینکه حق با کدام طرف است و کدام طرف خودی و غیر خودی است گرفته است و این را نشان داده است، اگر در طول پیشرفت خط روایت و توالی حوادث مخاطب گام به گام همراه حوادث حرکت میکرد بیشتر به نفع رمان بود تا همراه راوی، که تصمیم گرفته است اینگونه باشد. این شیوه در اخبار سیاسی دیده می شود آنها تصمیم خود را درباره خبر گرفته اند. درحالی که در اثر ادبی مخاطب باید همراه راوی حرکت کند و خود مسیر را انتخاب کند. زیرا در نهایت هم خواننده و راوی داستان با انسان طرف است، حال این انسان مسلمان، هم عقیده من باشد یا قزاق روس، هر دو انسان هستند و در جهنم جنگ گرفتار شده اند و هر دو بخشی از قربانی انسانیت هستند نویسنده در رمان نتوانسته است اجازه انتخاب را به خواننده دهد و آنچه که مورد پسند مخاطب بوده بر حوادث سایه افکنده است.

در ادامه این نشست اعضا به بیان نقطه نظرات خود پرداختند؛ثریاآقامرادی بیان کردجلدکتاب گیرایی کافی را نداشت واین کتاب بیشتر بیان تاریخ بود تا رمان وتوصیفات زیادبودبه حدی که گاهی حین خواندن فراموش می کردم که رمان است.

نفیسه یوسفی در نقد کتاب گفت: به نظر بنده جلد کتاب ظرافت‌های کوهستان را به درستی نشان می‌دهد توصیفات خوبی بود اما بهتر بود حجم کتاب کم می شد تا خوانندگان بیشتر آن را در کنار مشغله های دیگری خود مطالعه کنند.

منصوره تبارکی بیان داشت: کتاب جذاب بود و با ناراحتی های کتاب من نیز ناراحت شدم و احساس کردم که این کتاب بازگو کننده حوادث زنان روزگار ماست که بیشتر زنان به دلیل آسیبهای اجتماعی با نسبت‌های فراوان فرزندان خود را بزرگ می کنند. مانند اعتیاد که دامن گیر بسیاری از خانواده‌ها شده است.

زینب محمدی درنقدکتاب گفت:دراین کتاب مردم شناسی موردتوجه قرارنگرفته واز رسم وسوم مردم آن زمان چیزی بیان نشده است.

 فرحنازخواجه وند در نقد کتاب تصریح کرد: به نظر بنده بهتر بود در کتاب بیشتر به شخصیت درونی افراد توجه می شد ولی بیشتر به ظاهر توجه شده بود که فاطمه جباری در ادامه این نقد گفت: کتاب خوب و جذابی بود و وقتی که کتاب را می خواندم احساس میکردم احساسات و درونیات بیان شده است. در این کتاب مطابق با جنگ ایران بود و اگر خواننده حوصله داشته باشد می تواند در کنار مطالعه در ذهن خود تصویر پردازی نیز بکند.

پروانه سراوانی ازنویسندگان بومی شهرستان قدس بیان کرد که شخصیت اصلی داستان یک نفرنیست  ماانتظارداریم دختر کوهستان محور داستان باشد ولی این اتفاق نیفتاده است.ولی بیان داستان درقالب تاریخ اطلاع مفیدی را به خواننده منتقل می کند.

در پایان مراسم به بهترین نظر حاضرین هدایایی داده شد